Diabelskie duchy w ruinach drukarni, „Księga Pamięci gminy Józefów Biłgorajski", Tel Awiw 1974/1975. Tłumaczenie i opracowanie Yaron Karol Becker.
Słowo kluczowe "Józefów"
Miasto w woj. lubelskim, liczące kilka tysięcy mieszkańców, położone wśród wzgórz Roztocza Środkowego, w obniżeniu zwanym Padołem Józefowskim. Otoczony przez interesująco przyrodniczo i krajobrazowo tereny – Roztoczański Park Narodowy i dwa parki krajobrazowe – Krasnobrodzki i Puszczy Solskiej. Miasto jest lokalnym węzłem drogowym – krzyżują się tu drogi z Zamościa na południe do Woli Obszańskiej (droga nr 849), gdzie łączy się ona z drogą z Cieszanowa do Tarnogrodu (nr 863) – druga droga to trasa z Tomaszowa Lubelskiego do Majdanu Nowego (nr 853), gdzie łączy się z drogą Lublin – Przeworsk (nr 835). Odchodzi tu też lokalna droga na pd.-wsch. – do Hamerni, a dalej do Suśca. Józefów nazywany był niegdyś Józefowem Zamojskim lub Ordynackim, a dziś Józefowem Roztoczańskim – zapewne dla odróżnienia od Józefowa nad Wisłą.
jid. יוזעפוף, ros. Юзефув
Książki drukowane w Józefowie budziły sprzeciw i państwowej cenzury, i rabinicznej. „Bardzo drażliwymi" nazwał je cenzor w liście do Zamojskiego. Nic dziwnego, skoro Szaja Waks publikował dzieła tak obrazoburcze, jak niecierpliwego radzyńskiego rabina o błękicie nitek.
Koźla uczta w Józefowie. Opracowane i tłumaczenie, według opowiadania Azriela Amar-Lamera z księgi Trzy bramy opowiadania, Yaron Karol Becker.
Sefer zikaron li-kehilat Jozefof we-li-kedoszejha = Sejfer Jozefof (Ordinacki-Bilgorajski) [Księga pamięci gminy Józefów Biłgorajski i jej męczenników], red. Azriel Omer-Lemer i Dawid Sztokfisz, irgunim szel Jocej Jozefof be-Izrael u-wa-Ara [Ziomkostwo Józefowa Biłgorajskiego w Izraelu i USA], Tel Awiw 1974/1975, ss. 462, il. (hebr., jid.)
Zapraszamy w niezwykłą podróż szlakiem twórczości Isaaka Bashevisa Singera - laureata Nagrody Nobla, który inspirację do swych powieści i opowiadań czerpał z tradycji i losów małych miasteczek, zanurzonych pośród lasów Roztocza i mozaiki pól Wyżyny Lubelskiej.
Przebieg szlaku: Lublin - Bychawa - Turobin - Goraj - Frampol - Biłgoraj - Tarnogród - Józefów Roztoczański - Tyszowce - Komarów - Zamość - Izbica - Piaski - Lublin.
Długość szlaku: 362 km
Czas zwiedzania:
trasa samochodowa - 2-3 dni
trasa rowerowa - 5-7 dni
E. Fryś-Pietraszkowa, „Udział rzemieślników żydowskich w kulturze wsi. Materiały”, Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1989 t.43 z.1-2.
Zapraszamy w podróż śladami żydowskich drukarni, miejsc szczególnie ważnych dla społeczności żydowskich. Żydzi, ze względu na swoją wyjątkową troskę o książki i najważniejszą Księgę - Torę, od wieków są nazywani Narodem Księgi. Publikowanie książek było nazywane nawet „awodat ha-kodesz”, „pracą świętą”. Oficyny hebrajskie wydawały Biblię hebrajską z komentarzami, kazania, traktaty etyczne i talmudyczne, midrasze, żydowskie kodeksy prawne, modlitewniki. Znaczący procent wydawanych książek stanowiła literatura kabalistyczna i chasydzka [1].
Początki działalności wydawniczej Żydów na obszarze historycznych ziem polskich datuje się na pierwszą połowę XVI w. - najstarsze warsztaty drukarskie powstały w Kazimierzu pod Krakowem (1534) oraz w Lublinie (1544-1682). Dzięki korzystnym decyzjom administracyjnym, przychylnej cenzurze biskupiej oraz przekonaniu magnatów, że założenie drukarni przynosi wiele korzyści (np. zwiększa znaczenie gospodarcze miasta, umożliwia produkcję na eksport, przyczynia się do oświecenia mieszkańców, zwiększa dochody) w XVII i XVIII w. pojawiały się dziesiątki nowych wydawnictw: w Białej Cerkwi, Białozorcach, Bogusławiu, Bracławiu, Dubnie, Dubrownie, Korcu, Międzybożu, Międzyrzeczu, Mińkowicach, Ostrogu, Połonnem, Porycku, Radziwiłłowie, Szkłowie, Sławucie, Sudyłkowie, Zasławiu i innych. Mimo to, aż do XIX w., ich produkcja wydawnicza nie mogła konkurować z bogatą ofertą książek importowanych na potrzeby ludności żydowskiej w Rzeczypospolitej.