ukr. Белз, jid. בעלז
Miasteczko Bełz, kochany mój Bełz
Maleńka mieścina, gdzie moja rodzina
i dom mój był…
ukr. Белз, jid. בעלז
Miasteczko Bełz, kochany mój Bełz
Maleńka mieścina, gdzie moja rodzina
i dom mój był…
ukr. Березне, jid. בערעזנע
Bereźne miało swoich szacownych uczonych w Piśmie. Miało swoich maskili i odszczepieńców, poborców podatkowych i działaczy społecznych, a nawet swoich własnych wariatów. I płynęło życie żydowskie, jak spokojna rzeczka. Szule były wypełnione Żydami studiującymi przy ogarku Talmud i pożółkłe księgi.
בילגארײ (jid.), Билгорай (ros.)
O świcie minęliśmy jakieś miasteczko, gdzie Żydzi spieszyli z tałesami na poranną modlitwę. Zatrzymaliśmy się w karczmie na łyk gorącej herbaty zagryziony gorącym cebularzem z makiem, który to przysmak wypiekano tylko w lubelskiej guberni i który nie miał sobie równych. (...) Przeróżne rzeczy zdarzały się na piaszczystych wertepach, przez które toczyliśmy się całą noc i cały dzień. W końcu dotarliśmy do Biłgoraja.
ukr. Болехів, jid. באָלעכעוו
Ulica Szewska od Rynku prowadziła na południe do tak zwanej dzielnicy hebrajskiej, która przypominała labirynt składający się z drewnianych chat, warsztatów i domostw.
ukr. Броди, jid. בראָד
Miasto, w którym łączą się mądrość i bogactwo,
Tora і zrozumienie, handel і wiara.
ukr. Бучач, jid. בעטשאָטש
Kiedy wyszliśmy z bejt midraszu, całe miasto już drzemało. […]
Buczacz stoi na górze, і gwiazdy wydawały się przywiązane do dachów jego domów. Nagle pojawił się księżyc i oświetlił całe miasto. Rzeka Strypa, która przedtem kryła się w mgle, raptem zabłysnęła srebrem…
ukr. Хуст, węg. Huszt, jid. חוסט
Tu mieszkają rusińscy pastuchowie і drwale, żydowscy rzemieślnicy і kupcy. Biedni Żydzi і bogaci Żydzi. Biedni Rusini і jeszcze biedniejsi Rusini.
Pisarz – Karl Emil
Z Czortkowa w „Bristolu” wprost z Berlina
Tak sobie wpadł – do nikogo
Nad Seretem – mleczna miodowa
Chleba białego żółta glina
biał. Давыд-Гарадок, jid. דויד הורודוק
Każdy mieszkaniec Dawidgródka był wyjątkowy. Prości, skromni, biedni, ale zawsze nastawieni optymistycznie – Dawidgorodczuki odznaczali się szczególnym humorem i manierami. Najbardziej religijni nie nosili pejsów i kaftanów; najbardziej inteligentni rozmawiali w języku ojczystym. Wielu miało przezwiska typu Abram-Bękart, Szaja-Imperator, Dawid-Wspaniały, Jud-uczony itd.
ukr. Делятин, jid. דעלאַטין
Jeśli zgodzimy się ze stwierdzeniem, że Karpaty są fortecą, to trasa Iwano-Frankiwsk–Rachów stanowi główną bramę tej fortecy, jej wejście paradne. A tym najistotniejszym hasłem, które, otwiera dodatkowe spojrzenie, jest Delatyn.
ukr. Дубно, jid. דובנע
Jest to jedno z najhandlowniejszych i najożywieńszych w pewne roku pory miasteczek naszych.
Wina wszystkie na szynk by inszemi drogami nie szły, jeno temi na Jaśliska, na Duklę, na Rymanów.
biał. Гарадзішча, jid. האָראָדישטש
Horodyszcze pod koniec XIX w. było małym miasteczkiem, które znajdowało się na górze, jedna ulica z rynkiem na środku i cerkwią. Na rynku było dużo żydowskich sklepików z „chłopskim” towarem, tzn. z wyrobami z metalu, śledziami i innymi. Wśród nich pierwsze miejsce zajmował sklep Fejgi – największy i najbogatszy, gdzie oprócz wymienionych przedmiotów, można było kupić czekoladę, krawat, bakalie, sól glauberską. Można było dowiedzieć się u niej o najnowszych plotkach z okolic Horodyszcza.
biał. Іўе, jid. אייוויע
Miasteczko jest niemałe i dobrze zabudowane. Handluje, przede wszystkim, lnem, w dosyć dużych ilościach. Na dziesięciu corocznych targach handluje się końmi i bydłem.
jid. איזשביצא, ros. Избица
W Izbicy był mój pierwszy dom, tam się urodziłem. To było dziedzictwo – po żydowsku się mówi – jerysze – dom wybudował mój pradziadek i przekazywał kolejnym pokoleniom.
Henryk Hoffbauer, Przewodnik na Czarnohorę i do Wschodnich Beskidów. Z. 2, Wycieczki ze stacyj kolejowych: Nadwórna, Delatyn, Dora, Jaremcze i Mikuliczyn, Kołomyja 1898, s. 30-31.
jid. יוזעפוף, ros. Юзефув
Książki drukowane w Józefowie budziły sprzeciw i państwowej cenzury, i rabinicznej. „Bardzo drażliwymi" nazwał je cenzor w liście do Zamojskiego. Nic dziwnego, skoro Szaja Waks publikował dzieła tak obrazoburcze, jak niecierpliwego radzyńskiego rabina o błękicie nitek.
jid. קוזמיר, ros. Казимеж Дольны
Nawet krajobrazowo należał Kazimierz do świata polskich Żydów. Przypominał kartę modlitewnika dla kobiet, modlitewnika o błyszczących, srebrnych narożnikach lub starą grawiurę, którą dawni, anonimowy żydowscy mistrzowie z ich wielką pobożnością wyryli na polskiej ziemi, chcąc nam plastycznie ukazać, co oznacza Po-lin […].