Projekt "Shtetl Routes" ma na celu wsparcie rozwoju turystyki w oparciu o żydowskie dziedzictwo kulturowe pogranicza Polski, Białorusi i Ukrainy.

 

Projekt "Shtetl Routes" ma na celu wsparcie rozwoju turystyki w oparciu o żydowskie dziedzictwo kulturowe pogranicza Polski, Białorusi i Ukrainy.

 

Teatr NN

Pisarze pochodzący z Brodów

Martin Pollack, Po Galicji. O chasydach, Hucułach, Polakach i Rusinach. Imaginacyjna podróż po Galicji Wschodniej i Bukowinie, czyli wyprawa w świat, którego nie ma, Wołowiec 2007, s. 213-216.

Pisarze pochodzący z Brodów

Joseph Roth mieszkał z matką w skromnym drewnianym domku przy Bahngasse i po ukończeniu szkoły barona Hirscha chodził do ck gimnazjum Kronprinca Rudolfa w Brodach. Obok niemieckiego gimnazjum we Lwowie była to jedyna w Galicji Wschodniej szkoła wyższego stopnia, gdzie w okresie przełomu wieków nauczano jeszcze po niemiecku (na mocy uchwały sejmu w roku szkolnym 1907/08 także w brodzieńskim gimnazjum wprowadzono polski jako język nauczania, ale klasy „niemieckie”, również ta, do której chodził Roth, zachowały do matury dawny język wykładowy). Miasto dzieciństwa Rotha, miasto zgasłego blasku i wstydliwie skrywanej, lecz przecież tak widomej biedy jego mieszkańców, którzy często wykonywali nędzarskie, właściwie nieistniejące zawody — to miasto stale pojawiało się bezimiennie w dziełach pisarza: bolesne wspomnienie świata, który został rozbity. (…)

Brody były najważniejszym obok Tarnopola ośrodkiem galicyjskiej haskalah, ruchu, który w XIX wieku wypowiedział walkę mistycznemu marzycielstwu chasydyzmu, zabobonom religijnego fanatyzmu, chederowi, rozpowszechnionym wśród pobożnych Żydów małżeństwom dzieci, bezwstydnemu przepychowi na dworach cadyków. Jednym z najwybitniejszych literackich orędowników tej tendencji był urodzony w Brodach pisarz niemiecko-żydowski, Leo Herzberg-Fränkl (1827-1915), inspektor szkoły barona Hirscha i autor kilku naprawdę udanych opisów sztetla; również z Brodów pochodził młodszy o pokolenie pisarz niemiecko-żydowski hermann Menkes (1873-1931), który w swych zbiorach nowel (Die Jüdin Leonora, Aus Rotrußland [Żydówka Leonora, Z Rusi Czerwonej]) przedstawiał rozpaczliwą nędze sztetla. Obaj ci autorzy popadli - być może zasłużenie - w niepamięć.

Mapa

Polecane

Zdjęcia

Słowa kluczowe